Vaak hoor ik mensen zeggen: 'Je moet kijken naar wat er nog wel kan, naar het halfvolle glas. Het is toch beter naar de positieve dingen te kijken? 'Je moet niet blijven hangen in het sombere en negatieve'. En daarin hebben ze deels gelijk. Niet blijven hangen. Maar het halflege glas, pijn en verdriet wegduwen, negeren of afwijzen is net zo goed ongezond.

Het is heel menselijk elkaar en jezelf te willen bemoedigen met opbeurende woorden. Maar vaak gaat er ook een soort dwang achter schuil. De dwang van de overtuiging dat het niet goed is om somber te zijn. Of dat het van een goede of juiste instelling getuigt als je 'positief in het leven staat'. Er is meer bewondering voor de vrouw die haar ziekte een positieve draai geeft. Die met kracht en optimisme van alles aanpakt, 'ondanks haar beperkingen. De vrouw die lang somber blijft en moeite heeft met haar gehandicapte lot, ontvangt op den duur weinig steun en begrip. 'Je moet er toch een keer klaar mee zijn? Je schouders eronder en je erover heen zetten'?

Natuurlijk is het prettiger met een positief mens samen te zijn. Of elkaar op te beuren met positieve aanmoediging. Maar veelal ervaar ik het als een oppervlakkige manier van omgaan met de tegenslagen in het leven. Alsof het leven bestaat uit een goede en een verkeerde manier van omgaan met tegenslag. Onder de oppervlakte van tegenslagen liggen werelden van worstelingen. Gehandicapt of chronisch ziek raken is een reis waarin veel geleerd en ervaren wordt. Tijdens die reis verblijf je ook in diepe dalen. Het is de kunst te zien dat die dalen erbij horen. Dat er ook mogelijkheden liggen in die dalen om te ervaren dat je als een nieuw mens naar de top van de berg kunt komen. Dat lukt alleen niet als je met al je energie probeert uit dat dal te komen of blijven. Enkel naar de zonnige kant kijken en het dal afwijzen of niet willen zien kan je verwerking juist belemmeren. 

Wat mij veel meer brengt is de dieper gevoelde ervaring dat tegenslag - in vele soorten en maten - deel uitmaakt van het leven. En dat het mij helpt te begrijpen dat ik bij tijd en wijle gebukt kan en mag  gaan onder mijn gehandicapte lot. Ik weet dat de moeilijke gevoelens ook weer overgaan. Juist de pijn en het verdriet helemaal zien en toelaten helpt mij om weer verder te kunnen.

Tegelijk weet ik nu ook dat het verzet tegen mijn beperking er is naast een ontspanning en vrede met die beperking. Beide kanten zijn er, ik ben me ervan bewust, kan ernaar kijken en vervolgens kiezen waar ik mijn aandacht aan wil geven. Linksaf is vrede, rechtsaf is worstelen met een werkelijkheid die ik niet accepteer. Het is aan mij het pad te kiezen dat ik op wil gaan. Zodra gedachten die in de kern gaan over: 'je moet' of 'je mag niet' of het is beter' of vroeger' of 'anderen' of 'het is niet goed' mijn keuze vertroebelen, raak ik gevangen in het gedoe van de oppervlakkige woorden en overtuigingen waar we elkaar en onszelf mee bestoken. Ik kan altijd terug naar het bewustzijn dat me laat zien welke keus er is en dat het aan mij is. Soms is het nodig te worstelen. En soms is dat een onnodige reflex. 

Het inzicht dat beide kanten er zijn, en dat het er om gaat dat je ze ziet en toestaat dat ze er zijn gaat verder dan de keuze. Aan de oppervlakte willen we dat het pijnlijke en negatieve en ongewenste verdwijnt, oplost. Het moet weg, mag er niet zijn. De dwang van positief denken raast met volle vaart voorbij aan dit gegeven. Er lost niets op met het halfvol ingestelde glas. Als je de andere helft niet wilt zien, blijft die je irritant achtervolgen. Erkenning van de shit helpt je uiteindelijk er niet over uit te glijden… En bied je de kans de werkelijkheid aan te gaan, hoe die ook is. 

Meer inzicht krijgen in verwerking en coping?

In mijn nieuwe boek 'Een nieuwe draad spinnen' lees je hier meer over. Met persoonlijke voorbeelden en actuele theorieën over verwerking en coping bied mijn boek inzicht in de vele worstelingen rondom slechtziend of blind worden. En hoe erkenning van de shit kan leiden tot het vermogen te leven en balanceren met handicap en ziekte.

Boek in druk, audio en braille

Mijn boek heb ik in eigen beheer uitgegeven. Sinds 13 dec. 2022 is het te koop via de boekhandel en via alle grote webshops. En niet meer via mijn website of de webshop van Bestelmijnboek. En voor mensen die niet op de gebruikelijke manier kunnen lezen is mijn boek te leen bij Passend Lezen, in audio en braille.